Erdoğan’ın 2023 diplomasisi

Seçim sonrasında uluslararası temaslarını yoğunlaştıran Erdoğan, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının başladığı ekim ayından itibaren liderlerle yaptığı her görüşmede Gazze'yi gündeme taşıdı.

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat'taki depremlerin ardından mesaisinin büyük bölümünü bu bölgeye ayıran Erdoğan, yıl içinde birçok yabancı lideri de ağırladı.

YURT DIŞI ZİYARETLER

Bu yıl mayıs ayında ikinci turda sonuçlanan seçimin ardından yeniden Cumhurbaşkanlığı görevine başlayan Erdoğan, ilk yurt dışı ziyaretlerini 12 Haziran'da KKTC ve Azerbaycan'a yaptı.

Yurt dışı ziyaretleri kapsamında 7 zirveye katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan, temmuz ayında 5 yurt dışı ziyaret gerçekleştirdi. 10 Temmuz'da Litvanya'nın başkenti Vilnius'a giden Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'ne katıldı. Körfez ülkeleri turu kapsamında 17-18-19 Temmuz tarihlerinde Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne ziyaretlerde bulunan Erdoğan, 20 Temmuz'da yeniden KKTC'ye gitti.

Macaristan Devleti'nin Kuruluş Günü kutlamaları ile Macaristan'ın ev sahipliğinde düzenlenecek Dünya Atletizm Şampiyonası etkinliklerinin bir bölümüne katılmak üzere 20 Ağustos'ta Macaristan'a ziyaret gerçekleştiren Erdoğan, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin'in daveti üzerine 4 Eylül'de Rusya'nın Soçi kentine günübirlik çalışma ziyaretinde bulundu.

Erdoğan, 8 Eylül'de G20 Liderler Zirvesi'ne katılmak üzere Hindistan'a giderken, 16-20 Eylül'de ziyaret ettiği ABD'nin New York kentinde Birleşmiş Milletler (BM) 78. Genel Kurulu'na katıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in davetine icabetle 25 Eylül'de Nahçıvan'a günübirlik çalışma ziyareti gerçekleştirdi.

FİLİSTİN İÇİN BARIŞ DİPLOMASİSİ

7 Ekim'de başlayan İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının ardından uluslararası temaslarını yoğunlaştıran Erdoğan, liderlerle yaptığı her görüşmede Gazze'yi gündeme taşıdı ve yoğun barış diplomasisi yürüttü.

Kasım ayında 6 ziyaret gerçekleştiren Erdoğan, 2 Kasım'da Türk Devletleri Teşkilatı 10. Zirvesi'ne katılmak üzere Kazakistan'a gitti. Erdoğan, zirvede yaptığı konuşmada, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına ilişkin, "Türk dünyası olarak birlik ve beraberlik içinde hareket etmemiz, önce ateşkese, sonrasında da kalıcı barışa giden yolu kolaylaştıracaktır. Türk Devletleri Teşkilatı olarak sergileyeceğimiz duruş da diğer kuruluşlara örnek teşkil edecektir." ifadesini kullandı.

Erdoğan, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 16. Zirvesi için 8 Kasım'da Özbekistan'ı ziyaret ederken, burada da "Batılı ülkelerin tam desteğini alan İsrail yönetimi, insanlığa dair ne kadar değer varsa hepsini çiğneyerek, okulları, camileri, kiliseleri, hastaneleri, üniversiteleri, sivil yerleşim yerlerini bombalamaya devam ediyor. Çocukları dahi katletmeyi meşrulaştıran bir fanatizmle karşı karşıyayız." açıklamasında bulundu.

11 Kasım'da Riyad'da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi Olağanüstü Ortak Zirvesi'ne katılmak üzere, Suudi Arabistan'a ziyarette bulunan Erdoğan, Zirve'de, "İslam dünyası olarak Filistinli kardeşlerimizi elbette sahipsiz ve çaresiz bırakamayız. Gazze'nin yeniden ayağa kaldırılması için İslam İşbirliği Teşkilatı bünyesinde bir fon kurulması gerektiğine inanıyoruz." diye konuştu.

Almanya'ya 17 Kasım'da günübirlik çalışma ziyareti gerçekleştiren Erdoğan, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile düzenlediği ortak basın toplantısında, "Burada elimiz, kolumuz, dilimiz bağlı kalırsak, hesabını tarihe veremeyiz. Onun için bir borçluluk psikolojisi içerisinde İsrail-Filistin savaşını değerlendirmemek gerekir." dedi. Erdoğan, "Ben rahat konuşuyorum. Çünkü bizim İsrail'e borcumuz yok. Borçlu olsak bu kadar rahat konuşamayız. Ama borçlu olanlar, rahat konuşamıyorlar. Biz, Holokost cenderesinden geçmedik." sözlerini sarf etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun'un davetine icabetle 21 Kasım'da Cezayir'i ziyaret etti. Tebbun ile düzenlediği ortak basın toplantısında konuşan Erdoğan, "Toplu cezalandırmaya dönüşen ve savaş suçu teşkil eden İsrail saldırılarını hiçbir şekilde kabul etmiyoruz. Hastane, ibadethane, okul, her koşulda koruma altında olması gereken mekanların hedef alınması, halkın göçe zorlanması vicdansızlıktır, barbarlıktır. Önceliğimiz Gazze'de kalıcı ateşkesin tesisi ve insani yardımların engelsiz şekilde bölgeye intikalidir." değerlendirmesini yaptı.

Dubai'de düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28. Taraflar Konferansı'na (COP28) katılmak üzere 30 Kasım'da Birleşik Arap Emirlikleri'ne giden Erdoğan'ın, buradaki temaslarının ana gündem maddesi de Gazze oldu. Erdoğan, liderlerle İsrail'in Filistin topraklarındaki saldırıları, Türkiye'nin insani yardım ve barış için attığı adımlarla kalıcı barış için yapılması gerekenleri görüştü.

Uluslararası temaslarını aralık ayında da sürdüren Cumhurbaşkanı Erdoğan, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad El Sani'nin davetine icabetle, Türkiye ile Katar arasındaki Yüksek Stratejik Komite'nin Dokuzuncu Toplantısı için 4-5 Aralık'ta Katar'a resmi ziyaret gerçekleştirdi.

6 YIL ARANIN ARDINDAN İLK ZİYARET

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 6 yıl aranın ardından Türkiye-Yunanistan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin beşinci toplantısı vesilesiyle 7 Aralık'ta Yunanistan'ı ziyaret etti.

Erdoğan'ın bu yılki son yurt dışı ziyareti Macaristan'a gerçekleşti. Erdoğan, Türkiye-Macaristan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin altıncı toplantısı için 18 Aralık'ta Macaristan'a resmi ziyarette bulundu.

Katıldığı 7 uluslararası zirve dışında 16 Mart'ta Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Olağanüstü Zirvesi'ne ev sahipliği yapan Erdoğan, 22 Kasım'da çevrim içi düzenlenen G20 Liderler Zirvesi'ne de video konferansla katıldı.

TELEFON DİPLOMASİSİ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ziyaretlerin yanı sıra başta bölge ülkeleri olmak üzere çeşitli ülke liderleriyle yaptığı telefon görüşmeleriyle de Gazze için barış diplomasisi yürüttü.

Erdoğan, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, ABD Başkanı Joe Biden, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani, Lübnan Başbakanı Necip Mikati, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Ürdün Kralı 2. Abdullah, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkanı Muhammed bin Zayid Al Nahyan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin aralarında bulunduğu liderlerle Gazze'deki insani krizlere çözüm arayışlarına yönelik telefon görüşmeleri yaptı.

AĞIRLANAN KONUKLAR

Cumhurbaşkanı Erdoğan, yıl boyunca Türkiye'ye resmi ziyaret gerçekleştiren ya da çalışma ziyaretinde bulunan pek çok lideri de ağırladı.

Ocak ayında Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani'yi kabul eden Erdoğan, şubatta Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kosova Cumhuriyeti Başbakanı Albin Kurti, Katar Emiri Şeyh Temim Bin Hamed Al Sani, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani, Malezya Başbakanı Enver İbrahim, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak üyesi Denis Becirovic, Hırvat üyesi Zeljko Komsic ve Sırp üyesi Zeljka Cvijanovic ile Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili'yi konuk etti.

Sierra Leone Cumhurbaşkanı Julius Maada Bio, Brunei Darusselam Sultanı Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah, Gine Bissau Cumhurbaşkanı Cissoko Embalo, Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Macaristan Cumhurbaşkanı Katalin Novak, mart ayında Türkiye'yi ziyaret eden liderler oldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, TEKNOFEST 2023'ü ziyaret eden Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'i nisan ayında da ağırladı.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'IN GÖREVE BAŞLAMA TÖRENİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yeniden seçilmesinin ardından 3 Haziran'da yapılan göreve başlama töreni için pek çok devlet lideri Türkiye'ye geldi.

Törene, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rumen Radev, Gabon Cumhurbaşkanı Ali Bongo Ondimba, Gine Bissau Cumhurbaşkanı Umaro Sissoco Embalo, Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, Karadağ Cumhurbaşkanı Yakov Milatoviç, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgız Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Kongo Cumhurbaşkanı Denis Sassou N'Guesso, Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Kuzey Makedonya Cumhurbaşkanı Stevo Pendarovski, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Ruanda Cumhurbaşkanı Paul Kagame, Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, Togo Cumhurbaşkanı Faure Essozimna Gnassingbe, Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov, Bangladeş Cumhurbaşkanı Muhammed Şahabuddin Çuppu, Gine Devlet Başkanı Mamady Doumbouya, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Macaristan Başbakanı Victor Orban, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe katıldı.

Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Kubanıçbek Ömüraliyev, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri Hüseyin İbrahim Taha, Rusya Federasyonu Devlet Duması Başkanı Vyaçeslav Viktoroviç Volodin, Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkan Yardımcısı Ding Zhongli, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Jelka Sviyanoviç, Konsey Üyeleri Jelko Komşiç ile Denis Beçiroviç'in yanı sıra Bosna Hersek Sırp Entitesi Başkanı Milorad Dodik, eski Almanya Cumhurbaşkanı Christian Wulff, eski Almanya Şansölyesi Gerhard Schröder, eski KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, eski Bosna Hersek Başkanlık Konseyi üyesi Bakir İzetbegoviç, eski İsveç Başbakanı Carl Bildt de törene gelen isimlerden oldu.

Erdoğan, haziranda Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkanı Şeyh Muhammed bin Zayed Al Nahyan ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başbakanı Mesrur Barzani'yi ağırladı.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Erdoğan'ın temmuzda konuk ettiği liderler oldu.

Eylülde, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdülfettah el-Burhan ve Birleşik Krallık Edinburgh Dükü Prens Edward'ı konuk eden Erdoğan, ekimde AK Parti 4. Olağanüstü Kongresi'ne katılan Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Sırp Üyesi Zeljka Cvijanovic ve Bosna Hersek'teki iki entiteden Sırp Cumhuriyeti'nin (RS) Başkanı Milorad Dodik'in yanı sıra Avusturya Başbakanı Karl Nehammer, Komorlar Birliği Cumhurbaşkanı Assoumani Azali, Malezya Başbakanı Enver İbrahim, Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov ve Somali Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud'u ağırladı.

Erdoğan, kasımda Lübnan Başbakanı Necib Mikati, Maldivler Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Muhammed Muizzu, Vietnam Başbakanı Pham Minh Chinh ile aralık ayında Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani-Sadriu ile görüştü.

AA