EMEKLİLİKTE STATÜ VE MÜRACAAT FARKI

Türkiye de, Sosyal Güvenlik Sistemini yürüten SGK Kurumu Kanunu olan, 5510 Sayılı Kanuna göre, Emeklilik statüsünü belirleyen ‘Emeklilik müracaatında son yedi yıl kuralı’ vatandaşlarımız tarafından en fazla merak edilen konuların başında gelmektedir. Bu kurala göre kişi son 7 yılda, yani 2 bin 520 gün boyunca hangi statüde çalışmışsa emekliliğe müracaat için müracaat statüsü de buna göre olmaktadır. Emekli aylığı bağlanma kriteri de buna göre belirlenerek, Emekli Aylığı buna göre belirleniyor ve buna göre belirlenen rakam üzerinden maaş ödemesi yapılıyor.

***

Son 7 yılda ödenen primin yarısı kadar prim hangi sosyal güvenlik sistemine ödenmişse (5510 SK göre, 4/a-4/b-4/c )  kişi o sistemden emekli müracaatı yapıyor ve buna göre Emekli aylığı bağlanıyor. Ayrıca bu yıl Emeklilik ile ilgili olarak, diğer yıllara göre, 2024 sonuna kadar emekli olmanın, 2025’e göre maaş açısından daha avantajlı olup olmadığını merak ediyor. Öncelikle şunun bilinmesi gerekiyor; çalışanlar hangi sosyal güvenlik statüsüne tabi çalışıyorsa o statüden emekli olabiliyor.

***

Bağ-Kur’lu çalışıyorsanız, Bağ-Kur üzerinden 4/b, isteğe bağlı sigortalıysanız yine, Bağ-Kur üzerinden 4/b, işçi statüsünde çalışıyorsanız 4/a’lı (halk arasında bilinen adıyla SSK) veya 4/c li iseniz, Kamu görevlisi, olarak emekli olursunuz. Ancak birden fazla sosyal güvenlik statüsünde çalışanlarda durum farklılaşıyor ve burada da ‘yedi yıl kuralı’ devreye giriyor.

***

İlk defa 2008 yılının ekim ayı öncesinde farklı sigorta kollarında çalışanların, hangi kapsamda emekli olacaklarını belirlemek için son yedi yıldaki sigortalılık sürelerine bakılıyor. Bu dönemde, 1261 gün prim ödemesi hangi sigorta kolundan yapılmışsa, yapılan sigorta kolundan emekli müracaatı yapılabiliyor. Bu sürelerin eşit olması halinde ise en son tabi olunan sigorta statüsüne göre aylık bağlanmasının söz konusu olduğunu da belirtmek istiyorum.

***

Bu durumda, kişinin son yedi yılda hangi statüde çalıştığı önemli hale geliyor. Son yedi yılda, yani 2.520 gün, kişi hangi statüde çalışmışsa emekliliğe müracaat statüsü de ona göre oluyor ve emekli aylığı da buna göre belirleniyor. 7 yılla da kasıt, son prim ödeme tarihinden önceki fiili hizmet yılı, Son yedi yılda ödenen primin yarısı kadar prim (1260 gün) hangi sosyal güvenlik statüsüne ödenmişse o sistemden emeklilik hakkı elde edilmiş oluyor.

***

Hem SSK hem de Bağ-Kur statüsünde çalışmışsanız ve son yedi yıl içinde 1.260 gün SSK’ya prim ödemişseniz, SSK’lı olarak, yani 4/a statüsünde Emekli oluyorsunuz.  Son yedi yıl içinde 1.260 gün Bağ-Kur’a prim ödemişseniz Bağ-Kur 4/b üzerinden emekli oluyorsunuz. 5510 Sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği, Ekim 2008 sonrasında duruma göre ise, Ekim 2008 sonrası sigortalı olanlar için son yedi yıl kuralı geçerli değildir. Tüm çalışma süresine bakılarak, en fazla prim ödenen statüde emekli olunuyor ve maaş da buna göre bağlanıyor.

***

Burada da en fazla hangi statüde çalışılıp, prim ödenmişse emeklilik şartları da o statü üzerinden oluyor. Bu da alınacak emekli maaşını, emeklilikte alınacak zamları ve ikramiyeleri etkiliyor.  SSK’dan mı, Bağ-Kur’dan mı emekli olmak daha avantajlı diye soranlara verilecek cevap ise, 4/A’lı yani, işçi statüsünde emekli olmak, Bağ-Kur statüsünde emekli olmaya göre hem emeklilik süresi hem de emekli maaşı açısından daha avantajlı olduğunu belirtmek istiyorum.

***

Sonuç olarak, 2024 yılı sonuna kadar Emekli maaş bağlama statüsünde bir değişim olmaz ise, 2024 yılı sonuna kadar Emeklilik hakkı doğmuş kişilerin 31 Aralık 2024 tarihine kadar Emeklilik müracaatı yapmalarının menfaatlerine olacağını, Ekim 2008 yılından önce sigortalı olmuş kişilerin ise son 7 yıl içinde en fazla prim ödedikleri statüden Emekli olacaklarını, Yüksek Emekli maaş bağlanması statüsünün ise, 4/a statüsünün 4/b statüsüne göre daha avantajlı olduğunu belirtmek istiyorum. Tabi ki burada, ödenen prim gün sayısı ile ödenen prim (TL) miktarının da Emekli maaşı bağlama miktarında değişim gösterdiğini de hatırlatmak istiyorum.