Dünya su döngüsü insanlık tarihinde ilk kez dengesini kaybetti
İnsanlığın, dünya su döngüsünü ilk kez dengesizleştirdiği ve bunun küresel bir su krizini tetikleyerek ekonomilere, gıda üretimine ve hayatlara büyük zarar vereceği açıklandı. Bu kritik bulgu, Uluslararası Su Ekonomisi Komisyonu’nun yayınladığı yeni bir raporda yer aldı.
Raporda, insan kaynaklı iklim krizi ile yıllardır süregelen
yanlış arazi kullanımı ve su yönetiminin küresel su döngüsü üzerinde
"benzeri görülmemiş bir baskı" oluşturduğu belirtildi.
Su döngüsü, yeryüzündeki suyun buharlaşarak atmosfere
yükselmesi, su buharı olarak uzak mesafelere taşınması ve tekrar yağmur ya da
kar olarak yeryüzüne düşmesini kapsayan karmaşık bir sistemdir.
Bu döngüdeki bozulmalar, halihazırda 3 milyar insanın su
kıtlığı yaşamasına neden oluyor. Üstelik bu bozulmalar, tarımsal üretimi
düşürüyor ve yeraltı sularının azalmasıyla şehirlerin çökmesine yol açıyor.
Acil önlem alınmadığı takdirde, rapora göre su krizi 2050
yılına kadar küresel gıda üretiminin yüzde 50’sinden fazlasını tehlikeye
sokacak ve dünya ekonomilerine %8 oranında bir darbe vuracak.
“İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
İLE SU DÖNGÜSÜ BİRBİRİNE SIKI SIKIYA BAĞLI”
Raporda, suyun iki türü arasında ayrım yapılmış: "Mavi
su" nehirler, göller ve yeraltı sularında bulunan sıvı suyu ifade ederken,
"yeşil su" toprak ve bitkilerde depolanan nemdir.
Özellikle yeşil suyun iklim değişikliği üzerindeki etkisi
büyük. Bitkilerden atmosfere dönen bu su buharı, karasal yağışların yaklaşık
yarısını oluşturur.
Ancak insan faaliyetleri, yeşil suyun önemli bir kısmını
tüketerek karbon tutma kapasitesini azaltıyor ve bu da küresel ısınmayı
hızlandırıyor.
Raporda, insanların sürdürülebilir bir yaşam sürebilmesi
için günde yaklaşık 4.000 litre suya ihtiyaç duyduğu, ancak bu miktarın birçok
bölge tarafından yerel kaynaklardan karşılanamayacağı vurgulandı.
KRİZ, DAHA İYİ KAYNAK
YÖNETİMİ GEREKTİRİYOR
İngiltere Reading Üniversitesi'nden İklim Bilimi Profesörü
Richard Allan, raporun insan kaynaklı faaliyetlerin su döngüsünü nasıl
bozduğunu çarpıcı bir şekilde ortaya koyduğunu belirtti.
Allan, insan faaliyetlerinin hem kurak hem de aşırı yağışlı
koşulları daha da şiddetlendirdiğini ve rüzgar ile yağış düzenlerini bozduğunu
ifade etti.
Raporda, su döngüsünün bir "ortak değer" olarak
kabul edilmesi ve ülkelerin su yönetiminde birlikte hareket etmesi gerektiği
önerildi.
Dünya Ticaret Örgütü Genel Direktörü ve raporun eş başkanı
Ngozi Okonjo-Iweala, su krizinin bir trajedi olduğunu ancak aynı zamanda su
ekonomisinin yeniden şekillendirilmesi için bir fırsat sunduğunu söyledi.
AA