DÖŞEMEALTI HALISI TESCİLLENDİ

Türk Patent ve Marka Kurumu'nun 16 Temmuz 2021 tarihli Resmi Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı Bülteni'nde, coğrafi işaret başvuru süreci tamamlanan ve tescillenen ürünler arasında, Antalya'nın Döşemealtı ilçesinin adını taşıyan 'Döşemealtı halısı' da yer aldı. Döşemealtı Belediyesi'nce 27 Ağustos 2020'de yapılan başvuru sonucu Döşemealtı halısının, 8 Temmuz 2021 tarihinden itibaren tescil edildiği duyuruldu.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) öncülüğünde 2010 yılından itibaren Antalya'da Türkiyenin 81 ilinin yöresel ürünlerinin tanıtımı, coğrafi işaret tesciliyle korunması ve uluslararası pazarlara açılımı amacıyla Yöresel Ürünler Fuarı'nın (YÖREX) düzenleyicisi Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, “Yöresel ürünlerimiz coğrafi işaretle tescil edilmeye devam ediyor. Antalya'mızın dünyaca ünlü Döşemealtı el halısı coğrafi işaretle tescillendi. Kültür mirasımıza sahip çıkan Döşemealtı Belediye Başkanı Turgay Genç'e teşekkür ediyorum. Böylece coğrafi işaretli ürünlerimizin sayısı 13'e yükseldi. 12 bin yıllık Anadolu, onlarca medeniyete ev sahipliği yaptı. Bu medeniyetlerin ortaya çıkardığı yöresel ürünleri gelecek nesillere ulaştırmak çok büyük sorumluluk" dedi.

COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜN 783'E ÇIKTI

ATB olarak Anadolu'da yok olmaya yüz tutmuş yöresel ürünlerin üretimi, tanıtımı ve uluslararası pazarlara açılması gibi amaçlarla 10 yıl önce başlatılan YÖREX'i anımsatan Çandır, coğrafi işaret farkındalığının arttığına dikkati çekerek, şöyle konuştu: 

“YÖREX'i ilk düzenlediğimizde Türkiye'de 109 olan coğrafi işaretli ürün sayısı, şimdi 783'e ulaştı. Başvurusu yapılan 743 yöresel ürünün de tescil işlemi devam ediyor. TOBB başta olmak üzere projemizi sahiplenen yerel yönetimler, kurum ve kuruluşların da çabasıyla yöresel ürünlerin önemi daha anlaşılır hale geldi. Yöresel ürünlerin çoğunluğunu tarım ürünleri oluşturduğu için sağlıklı gıdaya ulaşmak isteyenlerin bu ürünlere talebi de arttı. Talepteki bu artış, yöresel ürünlere ve özellikle coğrafi işaretli ürünlere ilgiyi artırdı."

12'NCİ YÜZYILDAN BERİ DOKUNUYOR

Döşemealtı el halısı, 12'nci yüzyıldan sonra Anadolu'ya gelip Antalya'nın Döşemealtı ilçesine yerleşen Teke Yörükleri tarafından coğrafi sınıra özgü sarma tezgahlarda elde, Türk (Gördes) düğümüyle dokunan bir halı türü. Bilinen en eski Döşemealtı el halısı bugün Antalya Müzesi'nde sergilenen Halelli olarak biliniyor. Döşemealtı el halısının atkısı ve çözgü ipi, koyun yününden yapılır. Türk düğümünde ilmek ipliği, iki bitişik çözgü teline yani çözgü tellerinin çevresinden iki defa dolandırılarak atılır. Türk düğümü kullanıldığında, geometrik ve üsluplaşmış desenler dokunurken daha iyi motif şekilleri elde edilir.

Döşemealtı el halısının kenar örgüsü, kilim şeklinde dokunur. Kenar örgüsü halının ilmeksiz kısmıdır. Kenar örgüsünde kullanılan ip de yündür ve halının zemin rengindedir. Döşemealtı el halısı genellikle kareye yakın seccade boyutunda dokunmakla birlikte en küçük ebadı 71x120 santim, en büyük ebadı ise 143x196 santimdir. Bu dokumalardan kilim, çanta ve duvar halıları da yapılır. Kullanılan desenler, yüzyılların kültürel birikimi sonucunda ortaya çıkmış olup her desen ve renk ayrı bir anlam taşır.

ANTALYA'DA 13 ÜRÜN COĞRAFİ İŞARETLİ

Döşemealtı el halısı ile birlikte Antalya'nın coğrafi işaretli ürün sayısı 13'e çıktı. Diğer ürünler ise şöyle, Alanya avokadosu, Alanya gülüklü çorba, Alanya yeni dünyası, Antalya bergamot kabuğu reçeli, Antalya kabak tatlısı, Antalya piyazı, Antalya serpme börek, Antalya tavşan yüreği zeytin, Antalya turunç kabuğu reçeli, Finike portakalı, Korkuteli karyağdı armudu ve Manavgat altın susamı.

DHA