DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU
Dikkat eksikliği ve hiperkativite bozukluğu, aşırı hareketlilik, dikkat sorunları ve dürtüsellik belirtileri ile ortaya çıkan bir bozukluktur. Çocuklar üzerinde olduğu kadar anne-baba ve sosyal çevre üzerinde de etkileri vardır.
***
Aşırı Hareketlik (Hiperaktivite)
Bu çocuklar bitmek tükenmek bilmeyen enerjileriyle, sürekli hareket halindedirler. Yüksek yerlere tırmanırlar, koltukların tepelerinde gezerler, ev içerisinde sürekli koştururlar, sakin bir şekilde oyun oynamaz ve uzun süre oturamazlar. Oturmaları gereken durumlarda bile elleri ayakları kıpır kıpırdır. Uzun süre masa başında oturamadıklarından dolayı da ödevlerini gerektiği gibi yapamazlar.
***
2. Dikkat Eksikliği
Okul öncesi dönemde de her şeyden çok çabuk sıkılan bu çocuklar, okul yaşamının başlamasıyla öğrenmeye olan ilgilerini de çok çabuk yitirirler. Ödev yapmaktan sıkılırlar, ödevlerini anne-babalarının ve öğretmeninin zoruyla yaparlar. Ödev yapmak için masa başına oturduklarında da çeşitli bahaneler uydururlar (tuvalete gitmek, su içmek gibi…).
***
Ders çalışırken sürekli yanlarında birileri olsun isterler. Başladıkları bir işi bitirmekte zorlanırlar, bir işi tamamlamadan diğerine geçerler. Kendilerinden yerine getirmeleri istenen görevleri birkaç kez söylendikten sonra yerine getirebilirler. Sınıfta ders takip etmede güçlük çekerler. Dışarıdan gelen uyarılarla hemen dikkatleri dağılır.
***
Derste ders dışı işlerle ilgilenir, elindeki defter, kalem ya da başka malzemelerle uğraşırlar. Derste sıkıldıkları için de sınıfın dikkatine dağıtacak davranışlarda bulunurlar (sıra arkadaşıyla konuşma, garip sesler çıkarma gibi…). Okuma yazma becerileri yaşıtlarından geride olabilir, defter düzeni ve yazıları bozuk olabilir, okurken sık sık hata yapma cümlenin sonundaki kelimeleri uydurma görülebilir.
***
Okuma yazmaya karşı istekleri azdır. Sınavlarda dikkatsizlikten kaynaklanan hatalar yapabilirler. Sabırsızlıkları nedeniyle soruları hızlı ya da yanlış okuyabilirler, bu nedenle çok iyi bildikleri soruları dahi yanlış cevaplayabilirler. Bazılarında özellikle ilkokula yeni başladığı yıllarda sınav kağıdını önce vermeyi marifet sayma olabilir.
***
Sonuç olarak bildiklerinden daha az oranda not alırlar. Dikkat eksikliği okul öncesi dönemde çok fazla fark edilmeyebilir. Ancak bu çocuklar ders dışı etkinliklerde de çok çabuk sıkılma eğilimindedirler. Genel olarak sorumluluk almaktan hoşlanmazlar, dağınıktırlar ve kuralları sevmezler.
Dürtüsellik (düşünmeden davranma eğilimi)
Bu çocukların uyumunu bozan en ciddi belirtiler, sabırsız olmaları, sırasını beklemede güçlük çekmeleri, sözlü olarak kendine yöneltilen uyarıları dinlememeleridir. Arkadaş ilişkilerinde olaylara aşırı tepki verdikleri için istenmeyen çocuk rolündedirler.
***
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, öğrenme güçlükleri, arkadaşlık ilişkileri, okul başarısızlığı nedeniyle sadece çocukluk döneminde değil ergenlik döneminde de devam edebilen bir durumdur. Her toplumda görülebilen bir bozukluktur.
***
Erkek çocuklarda kızlara oranla daha sık rastlanmaktadır. Genellikle belirtiler 4-5 yaşlarında gözlenmeye başlar ancak bebeklikten itibaren az uyumaları, az yemek yemeleri, huzursuz olmaları dikkat çekmektedir.