ÇOCUKLARDA SAMAN NEZLESİ
Alerjik rinit, burun içinin alerjik hastalığıdır. Genel olarak hapşırma, burun akıntısı, burunda kaşıntı, gözlerde kaşıntı ve kızarıklık şeklinde bulgu verir. Yaşam ve okul performansı üzerine zararlı etki ve eşlik eden diğer durumların varlığı nedeniyle çocuklarda önemli bir solunum yolu hastalığı olarak sınıflandırılmaktadır.
***
Saman nezlesi (Alerjik Rinit) olarak çocuklarda sinüzit, kulak iltihabı, lenf bezelerinde şişlik, bademciklerde irilik ve egzema vardır. Yüksek refah düzeyine sahip ülkelerde çocuklarda yüzde 20 - 40 arasında görülür. Çoğunlukla tanı 6 yaş civarında konulmakla beraber belirtileri bebeklik döneminde ortaya çıkabilir.
***
Ailede alerji öyküsü olması risk faktörüdür. Erken bebeklik döneminde gıda veya mamaların başlangıcında çocuklarda, özellikle bir yaşın altındayken anneleri yoğun sigara içen çocuklarda ve kapalı alerjenlere yoğun şekilde maruz kalanlarda risk artar.
***
Saman nezlesi mevsimsel olabilir ya da yıl boyunca sürebilir. Ağaçlar baharda, otlar yaz ayında ve yabani otlar da yaz sonunda polen saçarlar. Ilıman iklimlerde küf sporları yaz aylarında açık havada dururken, sıcak iklimlerde yıl boyunca sebat eder. Mevsimsel alerji belirtileri havaların soğumasıyla son bulur. Süreklilik gösteren alerjik rinit ve tozu akarları, hayvan tüyleri, fareler ve hamam böcekleri kapalı ortam alerjenleri ile ilişkilidir.
***
Alerjik rinit, soğuk algınlığı ile karıştırılabilir “Alerjik rinit bulguları çoğu zaman gözardı edilebilir. Üst solunum enfeksiyonu, soğuk algınlığıyla karışabilir. Baş ağrısı, nezle hali, ilkbahar ve yaz aylarında olup, 3- 4 haftadan uzun sürüyorsa, iyileşme göstermiyorsa, allerjik rinitten şüphelenilmelidir.
Çocukta alerjik rinit, ileri yaşlarda astım riskini arttırır.
Evlerde bulunan çiçek ve bitkiler polenlere karşı duyarlı olan bu çocukları çok fazla etkilemezken; açık havada, yeşillik alanlarda, ormanda, kırda görülen bitkiler alerjik nezle şikayetlerinin artmasına neden olmaktadır. Alerjik nezleye polenlerin yanı sıra; evdeki toz, hayvan tüyleri, tütün dumanı gibi alerjenler de neden olabilmektedir.
***
Çocukluk yaşlarında ilk belirtilerini veren hastalık, kişinin tüm hayatı boyunca birlikte yaşamayı öğrenmesi gereken bir durum haline gelebilir. Alerji ilk başladığı yıllarda üst solunum yollarında görülürken; zaman içinde aşağıya doğru inerek bronşları etkileyebilmektedir. Bu durum, alerjik astımın oluşmasına neden olabilir.
***
Baş ağrısı, hırıltı, öksürük yakınmaları da eşlik edebilir. Hastaların ağızdan soluk alıp vermeye bağlı çatlamış dudakları ve göz altı mor halkaları bulunabilir. Bu yakınmalara alerjik rinit dışında yapısal anomaliler de sebep olur.
BU UYARILARA DİKKAT
Alerji testi mutlaka yapılmalı Tanı için fizik muayenesi ve alınan öykü haricinde alerji deri testleri, ya da kanda total IG ve özgü IgE dediğimiz alerji testleri yapılmalıdır. Alerji testi yapılmadan yaklaşık bir hafta önce kullanılan alerji ilaçları varsa kesilmelidir. Testlerin sonucunda belirli bir alerji tespit edilirse buna yönelik tedaviye başlanabilir. Yakınmaların azaltılması tedavinin amacıdır. Tedavi, doktorunuzun önereceği ağızdan alınan alerji ilaçları, burun spreyleri kullanılabilir. Polen mevsimlerinde çocukları yeşil alanlardan mümkün olduğunca uzak tutmak gerekir. Güneş gözlüğü ve maske kullanılmalıdır. Açık ortamlardan sonra çocuğa duş aldırılmalıdır.
Uzm. Dr. Ünsal Oktay- Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları