Çocuklar insanlardan çok robotlara güveniyor
Yaşları 3 ila 6 arasında değişen 111 çocuğun katıldığı bir çalışmada, çocukların robotlara daha çok inandığı ve robotlar hata yaptığında kabullenmeyi tercih ettiklerini gösterdi.
Çok fazla yeni bilginin edinildiği çocukluk döneminde aynı
zamanda gerçek ve sahte arasında ayrım yapmak da öğreniliyor. Bilim insanları
bu yaşlarda farklı kaynaklardan gelen çelişkili bilgilerin nasıl algılandığını
incelemek adına 111 çocukla bir deney yürüttü.
Yaşları 3'le 6 arasında değişen çocuklar önce insan ve
robotların çeşitli nesneleri etiketlediği videolar izledi. Bu videolar
çocukların tanıdığı eşyaları içerirken bir taraf sürekli doğru, diğer taraf da
sürekli yanlış isimlendirme yapıyordu.
Daha sonra çocuklar aynı insan veya robotların,
tanımadıkları nesneleri etiketlediği videolar izledi. Bunun üzerine çocuklara
hangi etiketteki tanımın doğru olduğu soruldu.
Beklendiği gibi çocuklar, testin ilk aşamasında sürekli
doğru isimlendirme yapan taraflara güvenerek onları seçti. Ancak hem insan hem
de robotun güvenilir olduğu durumlarda, çocuklar bilmedikleri nesnelerle ilgili
robotların tanımını daha çok tercih etti.
Özellikle küçük çocuklarda böyle bir eğilim görülürken, daha
büyük yaştakilerin tercihi, özellikle insanların güvenilir olduğu durumlarda
daha çok insandan yanaydı.
"GÜVEN KAZANAN
ROBOTLAR, ÇOCUKLARIN GÖZDESİ OLDU"
Son olarak çocuklara kiminle arkadaşlık kurmak ve sırlarını
paylaşmak istediklerinin yanı sıra öğretmen tercihleri soruldu. Burada da
çocuklar büyük ölçüde robotları tercih etti. Özellikle ilk aşamada doğru
etiketleriyle güven kazanan robotlar, çocukların gözdesi oldu.
Computers in Human Behavior adlı bilimsel dergide yayımlanan
araştırma genel olarak çocukların robotlara daha çok güvendiğine işaret etse de
çalışma bazı kısıtlamalara sahip.
Örneğin çocukların robotları neden tercih ettiği bilinmiyor.
Bu durum robotların yeni ve ilginç gelmesinden kaynaklanabilir. Araştırmacılar
makalede şöyle yazıyor:
Robotun tercih edilmesini sağlayan şeyin tam ne olduğu hâlâ
ucu açık bir soru.
"YÜZ YÜZE
YAPILDIĞINDA FARKLI SONUÇLAR ELDE EDİLEBİLİR"
Ayrıca deneyin video üzerinden yürütülmesi çocukların robotlarla
kurduğu ilişkinin doğasını anlama önünde engel teşkil ediyor. Aynı çalışmanın
yüz yüze yapıldığı bir durumda farklı sonuçlar elde edilmesi muhtemel ve geçen
yıl aralıkta yayımlanan bir çalışma da bunu destekliyor.
Yakın bir yaş grubuyla yine nesneleri etiketleme üzerinden
yüz yüze yürütülen bu araştırmada çocuklar, iki tarafın da doğru tanımlama
yaptığı durumda insan ve robotlara benzer seviyede güvenmişti. Ayrıca daha
küçük çocukların hatalı robotlara, hatalı insanlardan daha az güvendiği
kaydedilmişti.
Gelişim dönemindeki çocuklar internette çok fazla bilgiye
maruz kalırken, bunlar her zaman doğru olmuyor. Bu nedenle çocukların hangi
kaynaklara neden güvendiği üzerine yapılan araştırmalar önem arz ediyor.