Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) 2024 yılında Antalya, Burdur ve Isparta’dan 2599 firmayla dünyanın 180 ülkesine yapılan ihracatın 2 milyar 638 milyon 365 bin 790 dolara ulaştığını açıkladı. BAİB toplantı salonunda gerçekleştirilen 2024 -2025 yılı değerlendirmesine Başkan Yardımcısı Mustafa Küçükyaman, Başkan Yardımcısı Ramazan Keskin, Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Ali Can, Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Tekin ve Yönetim Kurulu Üyesi Ercan Akın katıldı. 

Yıl sonu rakamları, yaş meyve ve sebze sektöründe önceki yıllara göre büyük bir kayba işaret ediyor. 2024 yılının ihracat rakamlarını açıklayan Çavuşoğlu, en çok ihracat yapılan sektörlerin ‘yaş meyve ve sebze’, ‘maden ve metaller’, ‘doğal taş’, ‘ağaç mamulleri ve orman ürünleri’, ‘kimyevi maddeler ve mamulleri’ ve ‘iklimlendirme’ olduğunu söyledi. Yaş meyve ve sebze ihracatı, 2023’e göre yüzde 6,3’lük bir daralmaya rağmen birinci sıradaki yerini korudu.  

DÜNYAYI 5 KERE DOLAŞACAK KADAR YOL KAT ETTİK

Katıldıkları ticari heyetler ve fuarlarla dünyanın çevresini 5 kere dolaşacak kadar yol kat ettiklerini belirten Çavuşoğlu, ihracat yapılan ülkeler bazında yıllık verileri de paylaştı. Buna göre Almanya, Çin, Rusya, ABD ve Ukrayna, en çok ihracat yapılan ülkeler olarak listede ilk sıralarda yer aldı. Son birkaç yılda heyetlerle ziyaret edilen Birleşik Krallık, Suudi Arabistan, Hindistan, İspanya, Fas, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Vietnam, Güney Afrika, Dubai ve Hong Kong’a olan ihracattaki artış da rakamlara yansıdı. Çavuşoğlu, “Burada 10 ülkeye 9 tane ticaret heyeti, 2 tane alım heyeti 11 tane yurt dışı fuar katılımı 2 tane de yurt içi fuar katılımıyla rekor düzeyde bir ziyaret ve heyetler düzenledik. Gerçekten de pek çok şehir veya şehirlerin neredeyse birkaç katı oranında heyetler düzenleyerek en azından ihracatımızı desteklemek için çaba sarf ettik” dedi. 

HEDEF YAKALANAMADI

2024 yılının ihracatçılar için zorluğu geçtiğini kaydeden Çavuşoğlu, zorlanmaya rağmen çok büyük kayıplar yaşamadan yüzde 1. 28 oranında bir düşüş yaşandığını ifade etti. 2 milyar 638 milyon dolarlık bir ihracat gerçekleştirdiklerini söyleyen Çavuşoğlu, “Burada yüzde 10’un üzerinde de miktar anlamında bir kaybımız söz konusu. Bunu biraz önce söylediğim şeyle desteklemek için özellikle heyetler, yurtdışı gezileri bu rakamları bu seviyelerde tutabilmemizde bu heyetlerin önemli katkısı oldu. Çok daha düşüş eğilimindeydi. Özellikle ilk 6 ayda ciddi düşüşler söz konusuydu. Ondan sonra bu desteklerle yavaş yavaş günü yakalamaya çalıştık ve hemen hemen de geçen yılki seviyelere getirildi. Fakat bu tabii bizler için çok da sevindirici değil” diye konuştu. 

SEKTÖRDE YAŞ SEBZE MEYVE, ÜLKEDE ALMANYA İLK SIRADA

Sektörler ve ihracat yapılan ülkelerin sıralaması hakkında bilgi veren Çavuşoğlu konuşmasında, “Burada özellikle tabii sektörlere baktığımızda da yaş meyve sebze ilk sırada yer alıyor. Madenlerimiz 2’nci sırada. Ağaç orman ürünleri 3’üncü sırada. Kimyeli maddeler olarak da 4’üncü sırada yer alıyor. Ülkeler bazında baktığımızda da ilk sırada Almanya, ikinci sırada Çin, üçüncü sırada Rusya ve dördüncü sırada Amerika Birleşik Devletleri gelmekte ve akabinde de diğer ülkeler takip etmekte. Burada Amerika önemli bir yer teşkil etmeye başladı. Yeni üst sıralara tırmanıyor. Burada özellikle  yapılan ticari görüşmelerin, heyetlerin, fuarların aslında ne kadar önemli olduğunun en önemli göstergelerinden bir tanesi Amerika” ifadelerine yer verdi.

“ZORLU BİR SÜREÇTEN GEÇTİK”

İhracatçıların özellikle karşılaştıkları zorluklarının kur baskısı ve yüksek faiz olduğunu belirten Çavuşoğlu, “İhracatçılar olarak özellikle geçen yıl başında veya biraz daha öncesinde finansmana erişim zorluklarıyla karşı karşıyaydık. Fakat geçen yıl içerisinde finansmana erişim biraz daha kolaylaştı. Fakat bu seferde faiz baskısıyla karşı karşıya geldik. Her ne kadar finansmana ulaşılabilse de çok yüksek faizlerle çok ciddi baskı altına alındık. Sermaye yeterlilik rasyoları çok düşük olan ihracatçılar çok bunaldılar. Bu anlamda zorlu bir süreçten geçtik. Diğerana sıkıntımızsa hepinizin de malum olduğu üzere dövizin çok ciddi baskılanması. Döviz maalesef rekabet edilebilir düzeylerin çok altında kaldı” diye konuştu.

REKABET AVANTAJLARIMIZ KAYBETMEK ÜZEREYİZ

Özellikle döviz baskısı nedeniyle ihracatçıların yurt dışında birçok üründe ve ülkede rekabet avantajlarımızı kaybetmek üzere olduğunu ifade eden Çavuşoğlu, “2025 yılı başlarında iken ihracat rakamlarında sıkıntıya düşmemek ve rekabet avantajlarını da kaybetmemek için hızlı şekilde tedbir alınması gerektiğini savunan Çavuşoğlu, “2023 yılında 850 milyon dolarlık bir gerçekten rekor seviyede yaş meyve sebze ihracatımız vardı. Biz tabii ki bunu milyar dolar seviyelerine getirmeyi çok arzu ediyorduk. Fakat bunda başarılı olamadık. Kurlardaki  politika ve maliyetlerin altında kalışımızdan dolayı maalesef diğer ülkelerle rekabet edemez durumdayız. Onun için düşüşlerimiz söz konusu ve eğer maalesef böyle devam edersek bu düşüşler maalesef devam edecektir. Yani bu anlamda eğer tedbirler alamazsak Biz çok daha kayıplar yaşayacağız” ifadelerini kullandı.

BULGARİSTAN’IN UYGULAMALARI İHRACATI ETKİLEDİ

Çavuşoğlu Bulgaristan sınırından dönen tırlarla ilgilide açıklayarak sadece pestisit nedeniyle döndüğü söyleminin tek başına yeterli olmadığını belirtti. Bulgaristan’ın bazı keyfi uygulamaları olduğunu da kaydeden Çavuşoğlu, “Burada en fazla dikkat edilmesi gereken konu aslında gördüğümüz kadarıyla 2 sebepten dönüyor tırlar. Bir tanesi Bulgaristan'ın keyfi uygulamalarından dönen tırlarımız var. Yani burada hiçbir kalıntı söz konusu olmadan keyfi parasal anlamda geri dönen tırlarımız var. Diğeri de gerçekten kalıntı miktarı yüksek olarak dönen tırlarımız var. Hemen hemen herhalde yarı yarıya gibi düşünmekte sanıyorum yanılmıyorum yani yarısı keyfi uygulamalardan dönüyor” dedi. Yaş meyve sebze anlamında tırların dönme sebeplerini paylaşan Çavuşoğlu, “Bulgaristan kapıdaki beklemeler hatalı uygulamalarda bozduğumuz ürünlerden dolayı diğer ülkelerdeki alıcıların yavaş yavaş bizden uzaklaşması da bizim ihracatımızda düşüşlere sebebiyet veriyor” diye açıkladı.