Bilim insanları endişeli: Ay'ın sömürülmesi büyük zarara neden olabilir
Birçok şirket gelecek yıllarda Ay'a gitmek için birbiriyle rekabet ederken, bilim insanları uydunun düşüncesizce sömürülmesinin geri dönüşü olmayan hasarlara neden olabileceğinden endişe ediyor.
Seyahatlerin büyük çoğunluğu Ay'daki madenleri, suyu ve
diğer kaynakları çıkartarak, uydunun üzerinde yaşanabilir bir üs kurma hedefi
taşıyor.
Ancak Ay'ın yüzeyinde hiçbir kısıtlama olmadan yapılacak bu
çalışmalar, yer çekimi dalgaları, kara delik gözlemleri ve uzak yıldızlardaki
yaşam arayışlarına ilişkin araştırmalara zarar verebilir.
Konuyla ilgili Guardian'a konuşan Harvard Astrofizik
Merkezi'nden Martin Elvis, "Bu konu acil hale geldi. Şimdi harekete
geçmemiz gerekiyor. Çünkü bugün alacağımız kararlar, Ay'a gelecekte nasıl
davranacağımızı belirleyecek" ifadelerini kullandı.
Arizona Üniversitesi'nden Richard Green ise, "Ay
üslerini engellemeye çalışmıyoruz. Ama orada az sayıda umut vaadeden alan var
ve bunlardan bazıları bilimsel olarak inanılmaz değerli. Madenlerimizi ve
üslerimizi nereye inşa edeceğimize çok ama çok dikkat etmeliyiz" dedi.
BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER'LE TOPLANTI PLANLANIYOR
Uluslarararası Astronomi Birliği tarafından kurulan ve
Green'in öncülük ettiği bir çalışma grubu bu ay içinde konuyla ilgili Birleşmiş
Milletler'le masaya oturmayı planlıyor.
Müzakerelerin amacıysa, dünya dışı kaynakların kullanımı
konusundaki mevzuatı güçlendirmek.
1967 tarihli Dış Uzay Anlaşması, ülkelerin gökyüzündeki
herhangi bir kara parçasında toprak hakkı iddia etmesini engelliyor ancak
anlaşmada uzay madenciliği ve kaynakların istismar edilmesine ilişkin bir ifade
bulunmuyor.
Green, "Ay'da milyarlarca yıl önce oluşmuş birkaç derin
krater keşfedildi. Bu kraterlere gün ışığı hiç değmedi ve bu nedenle inanılmaz
derecede soğuklar. Bu durum da onları bilimsel olarak çok değerli yapıyor"
diye konuştu.
"AY'IN
DÜŞÜNCESİZ SÖMÜRÜYLE YOK OLMAMASINI ULUSLARARASI SÖZLEŞMELERLE
GARANTİLEMELİYİZ"
ABD'li bilim insanın gündeme getirdiği kraterlerde, sürekli
soğutulması gereken kızılötesi teleskopların inşa edilebileceği ve uzak
yıldızların buradan gözlemlenebileceği düşünülüyor.
Kraterlerin ayrıca buz formunda su içeriyor olması da
ihtimal dahilinde. Bu durum da onları, Ay'a gidecek şirketler için paha
biçilemez hale getiriyor.
Konuyla ilgili hemen harekete geçilmesi gerektiğini savunan
Green, "Buradaki sorun BM anlaşmalarında değişiklik yapmanın çok uzun
sürmesi. Bu yüzden harekete geçeceksek hemen geçmeliyiz ve Ay'ın benzersiz
bilimsel özelliklerinin düşüncesiz sömürüyle yok olmamasını uluslararası
sözleşmelerle garanti altına almalıyız" dedi.
KAYNAK
: Guardian, Independent