BES’le kredi kullanma dönemi başladı
Bireysel emeklilik sistemindeki (BES) katılımcılar birikimlerini ‘alacağın devri yoluyla teminat göstererek’ kredi kullanırken hem acil nakit ihtiyacını karşılayabilecek hem de hak ve birikimlerini koruyabilecek.
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu
(SEDDK), 28 Eylül 2023'te yürürlüğe aldığı yönetmelikle, katılımcıların acil
nakit ihtiyacı durumunda BES sözleşmelerini sonlandırmadan hesaplarındaki
birikimlerini devlet katkısı hariç şekilde bankalara devrederek kredi
kullanmasının önünü açtı.
SEDDK 2. Başkanı Mehmet Verim, yaptığı değerlendirmede, ilk
olarak Ocak 2022'de duyurulan ve 28 Eylül 2023'te işleme ilişkin usul ve
esasları belirlenen uygulamanın haziran ayı itibarıyla hayata geçtiğini
söyledi.
Verim, "BES'te birikimi bulunan katılımcılar,
bankalardan kullanacakları krediler için ilgili BES hesaplarındaki
birikimlerini kredi süresiyle sınırlı olmak üzere bankaya devredip finansmana
daha rahat erişim sağlayabilecek" dedi.
"TUTARIN YÜZDE
20 FAZLASI TEMİNAT OLARAK İSTENECEK"
Sürecin nasıl işleyeceğine ve katkılarına ilişkin
açıklamalarda bulunan verim, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bankalar, Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) tarafından
geliştirilen merkezi bilgi sistemi aracılığıyla kredi kullanacak katılımcıların
BES birikimlerine dair gerekli sorgulamaları yapabilecek. Alacağın devri
sözleşmesinin onaylanması halinde bankalar, çekilen kredinin yüzde 20 fazlasına
kadar tutarı, örneğin 100 milyar liralık kredi için 120 milyar lirayı teminat
olarak isteyecek. Bu tutar kredi yükümlülükleri tamamlanana kadar Kurumumuz
tarafından belirlenen ve bankaların seçeceği emeklilik yatırım fonuna (temlik
fonu) devredilecek."
"TEMİNAT OLARAK
TUTULACAK BİRİKİMLER TEMLİK FONUNDA DEĞERLENECEK"
Mehmet Verim, bankaların kredi borcu ödenmemesi ihtimaline
karşı teminat olarak tutacağı birikimin temlik fonunda değerlenmeye devam
edeceğini, hesapta kalan tutarın ise sonradan sisteme önedecek katkı payı
tutarları ile birlikte katılımcının tercihine göre yatırıma yönlendirileceğini
söyledi.
Alacağını bankaya devreden katılımcının devir sözleşmesi
tamamlanana kadar birikimlerini başka şirketlere aktaramayacağına dikkati çeken
Verim, şunları kaydetti:
“Kredi borcu ödendiğinde alacağın devri sözleşmesi sona
erecek ve temlik fonunda yer alan tutarlar bu fondan çıkıp yine katılımcının
tercih ettiği fonlara yönlendirilecek. Kredi borcu ödenmediğinde ise banka
blokeli şekilde temlik fonunda değerlenen payların satışını talep ediyor.
Satılan fon paylarından elde edilen tutarla banka alacağını alıyor, kalan tutar
olursa yine katılımcının BES hesabına aktarılıyor”
"ALACAĞIN DEVRİ
İÇİN 4 AYRI FON BELİRLENDİ”
SEDDK 2. Başkanı Verim, alacağın devri fonlarını kurmak
için, alınan karara uygun olarak teklifte bulunan "Anadolu Hayat ve
Emeklilik" ile "Türkiye Hayat ve Emeklilik" şirketlerini
yetkilendirdiklerini söyledi.
Verim, "Alacağın devri için faizli ve faizsiz olmak
üzere 4 ayrı fon belirlendi. Her iki şirket faizli ve faizsiz fon seçeneği
sunacak. Anadolu Hayat ve Emeklilik şirketinin faizli fonu ile Türkiye Hayat ve
Emeklilik şirketinin faizsiz fonu devreye alındı. Hacmin artacağı öngörüldüğü
için kalan fonlar 1 Ocak 2025'te kullanıma açılacak" şeklinde konuştu.
KISMEN ÖDEME
UYGULAMASI
Mehmet Verim, eğitim, doğal afet, evlilik ve konut alımı
gibi durumlarda BES'ten çıkmadan ve sahip olunan haklardan vazgeçmeden
hesaplarda biriken tutarların, devlet katkısı dahil, yüzde 50'sini alabilme
hakkı sağlayan Kısmen Ödeme Uygulaması'nın da 1 Temmuz'da devreye alınacağını
hatırlattı.
EGM ve emeklilik şirketlerinin entegrasyon süreçlerinin
tamamlandığını dile getiren Verim, test süreçlerinin başarılı geçtiğini
anlattı.
Verim, doğal afet, evlilik ve ev alacakların kısmen ödeme
esaslarının belirlendiğini kaydederek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Eğitim halini düzenleyen maddeleri sektörün talebi
doğrultusunda revize edeceğiz. 18 yaş altı katılımcılar sisteme 2 yıl önce dahil
olmaya başladı. Kısmen ödeme uygulamasında 5 yıl şartı arandığı için bu alanda
henüz bir başvuru oluşmayacak. Kısmen ödeme alanındaki çekişlerin havuzu yüzde
1 etkileyeceğini öngörüyoruz. Hem kısmen ödeme hem de alacağın devri
uygulamalarıyla BES'e olan talep daha da artacaktır."
AA