BEBEKLERDE MOTOR GELİŞİMİ

Motor beceri, bireyin bir eylemi gerçekleştirmek için uyumlu hareketleri sağlayan davranışları yapabilme yeteneğidir.  Büyüme daha çok çocuğun fiziksel olarak gelişimini ifade ederken, gelişme daha çok çocuğun yaşına göre beceri kazanması olarak değerlendirilmektedir.

***

Örneğin yeni doğan bebeğin boyun kasları yeterince güçlü olmadığı için başını desteklemek gerekirken, bir süre sonra bebeğin tek başına bunu yapabiliyor duruma gelmesi bebeğin motor gelişim ile ilgili sürecini temsil etmektedir.

***

Bebeklerde motor gelişim, ince motor ve kaba motor beceri olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bebekler doğduğunda, genellikle refleksleri sonucu hareket ederler. Refleksler çevresel uyaranlara yönelik planlanmamış otomatik tepkilerdir. Örneğin, bir bebek üşüdüyse titreyebilir. Bu bir reflekstir çünkü bebek titremeyi düşünemez; bu, otomatik olarak gerçekleşir.

***

Beyin gelişimi ile birlikte, refleks davranışlar azalmaya başlar ve motor gelişimi artar. Örneğin, daha büyük bir bebek, üşürse bir battaniyeye sarılabilir. Motor gelişim, bebeğin battaniyeye ulaşmasını sağlar. Birey, bebeklikten çocukluğa doğru ilerledikçe; hem kaba hem de ince motor gelişimi ilerler. Yaşamın ilk birkaç yılında, fiziksel olarak büyüme ve öğrenme deneyimleriyle çocuk, aktif olarak dünyaya katılmayı öğrenir.

***

Bebeğin kaba motor becerilerini; gövde, kol ve bacak hareketlerini sağlayan yani büyük kas gruplarında meydana gelen işlevsellik olarak açıklayabiliriz. Başı dik tutabilme, dönme, oturma, emekleme, yürüme, zıplama, dengeli olma, bedeni kontrol etme becerileri kaba motor becerilere örnek gösterilebilir.

***

Yeni doğanların motor becerileri çok sınırlı. Kasları henüz gelişmediği ve merkezi sinir sistemleri kas kontrolünü henüz sağlayamadığı için birçok hareketi istemli değil; refleks sonucu gerçekleştirmektedirler. Bebeklerde kaba motor gelişimi öncelikle başı dik tutmakla başlamakta ve ayaklara doğru devam etmektedir.

***

Desteksiz oturma kaba motor becerilerin en önemli gelişim basamaklarından biridir. Her bebeğin bireysel gelişim süreci farklı olmakla beraber genel olarak bebeklerdeki kaba motor beceri gelişimi ile ilgili şunlar söylenebilir;

Bebeğin başını kontrol edebilme becerisi: 2-3 ay

Sırtüstü ya da yüz üstü dönebilme becerisi: 4-6,5 ay

Desteksiz oturma: 6-9 ay

Yardımsız yürüme: 10-18 ay

Merdiven inip çıkabilme: 20-26 ay

Tek ayak üstünde zıplama:3,5-4,5 yaş