Antalya Diplomasi Formu (ADF) kapsamında tüm dünyanın heyecanla beklediği Rusya-Ukrayna-Türkiye üçlü Dışişleri Bakanları Toplantısı gerçekleşti. Belek’te bir otelde dün sabah saatlerinde yapılan görüşme öncesi Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu mevkidaşları Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba ile ayrı salonlarla ikili görüşme gerçekleştirdi. Saat 11.00’de başlayan ve bir buçuk saat süren üçlü toplantının ardından daha önce yapılan açıklamaların aksine Rusya ve Ukrayna bakanları ayrı salonlarda basın açıklamasında bulundu. Dünya basının yakından takip ettiği ve yaklaşık 150’si yabancı 334 gazetecinin katıldığı basın toplantısında, Ukrayna ve Rusya arasında 16 gündür devam eden ve yıkıcı bir etki bırakan savaşa ilişkin önemli açıklamalarda bulunuldu.

LAVROV’DAN MÜZAKERE VURGUSU

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov toplantıda yaptığı açıklamada, "Herhangi bir şekilde gerçek müzakere yolunun başka bir yere sapmamasını istiyoruz. Bugünkü görüşmelerin sonucunda şu anlaşıldı. Müzakerelerin yerini alabilecek hiçbir şey yok" vurgusu yaptı. Çözüme yönelik her girişimi desteklediklerini ifade eden Lavrov, "Türk arkadaşlarımızın inisiyatifiyle insani konuları ele aldık. Sivillerimizin zarar görmemesi için hangi tedbirleri almamız gerekiyor onları konuştuk. Rusya tarafının insani koridor açılması önerisini tekrarladık. Güzergahlar durumu kontrol edenler tarafından belirleniyor. En güvenli güzergahları seçiyoruz. Öte yandan müzakerelerde Rus tarafı kendi münazaralarını da ayrıntılı bir şekilde sundu. Tüm tarafların, AB’nin görüşlerinin de ele alınarak Ukrayna krizinin çözüme kavuşturulmasını istiyoruz. Zelenskiy bizi anlamaya başladı, bunu iyi karşılıyoruz" ifadelerini kullandı.

“UKRAYNA’YA SİLAH SOKMANIN SONUÇLARI OLACAKTIR”

Öte yandan Lavrov Ukrayna’ya silah desteği veren ülkelere yönelik, “Ukrayna’ya gelen silahlar konusunun ise çok tehlikeli olduğunu düşünüyoruz. Ukrayna'ya binlerce öldürücü silahlar, seyir füzesi aktardıklarını görüyoruz. Bu zamanla ülkelerin kendisi için büyük sorunlar oluşturacak bir tehlike yaratacaktır. Ukrayna’da silahlar kayıtsız şekilde dağıtılıyor. Rusya sınırı yakınında biyolojik çalışmalar yapılıyor. Yasaklanmış bir faaliyetle uğraştıkları açıktır. ABD askerlerinin Ukrayna'da böyle bir şey yapmadığını söyledi. BM yetkilileri de bilgiye sahip olmadıklarını söylediler, bu da bizi şaşırtmıyor. ABD'li askeri yetkililer bunu çok gizli şekilde yürüttüler. Laboratuvarlarda böyle şeyler yaptıklarını biliyoruz. Ukrayna'ya kim silah sokuyorsa, bu hareketlerinin sonuçları olacaktır, bunun sorumluluğunu taşımaktadırlar” dedi.

NATO üyeleri ve diğer ülkelere karşı bir saldırı hazırlığının da olmadığını vurgulayan Lavrov, nükleer savaş ihtimalini gündeme getirmediklerini ve böyle bir duruma inanmak istemediklerini kaydetti.

“UKRAYNA’DA NEO NAZİ DEVLET EĞİLİMİNE İZİN VEREMEZDİK”

Lavrov, Ukrayna'yı anti Rus haline getirmeye çalışanların Batı ülkeler olduğuna da dikkati çekerek, “Ukrayna'yı adım adım Batı yanlısı, deneysel bir enstrüman haline getirdiler. NATO, Ukrayna'nın istediği bloğu seçmesi için tamamen özgür olmasını istedi. Askeri üsler konusu, silahlarla tehdit, bir de şimdi biyolojik laboratuvarlar ortaya çıktı. Biz kesinlikle Ukrayna'daki tutumumuzu herhangi bir şekilde aklamak, anlatmak zorunda değiliz. NATO'lu ya da NATO'suz Ukrayna'nın silahlandırılmasını kabullenemeyiz. Biz Ukrayna'da Neo Nazi devlet eğiliminin böyle devam etmesine izin veremezdik.” Dedi.

YAPTIRIMLAR KONUSUNDA SERT AÇIKLAMA

Bir diğer yandan Lavrov Rusya Lideri Putin ve Ukrayna Lideri Zelenskiy arasında bir görüşme olabileceğini belirterek, şunlar kaydetti: “Putin temaslardan asla kaçınmaz. Sadece bu temasların laf olsun diye gerçekleşmesini istemiyoruz. Bunu Kuleba ile görüştük. Ukrayna ile ilgili alınacak kararlarda bizim de görüşümüzün dikkatinin alınmasını istedik. Ukrayna'nın bağımsız bir ülke olmasını istiyoruz. Yeni bir Nazi hükümetinin yönetiminde bir tehdit oluşturmasını istemiyoruz. Ortodoks kilisesinin de faaliyet göstermesini istiyoruz. Durumu sonuna kadar diplomatik yollarla çözme arzusundayız. Pentagon'un Ukrayna topraklarında onlarca askeri biyolojik laboratuvar oluşturduğu iddiaları bizi endişeye düşürüyor. Bu konudaki sorulara cevap istiyoruz. Batı’nın Ukrayna’dan istediği tek şey sürekli bu ülkenin Rusya’ya karşı çalışmasıydı. Yaptırımlar konusunu öyle bir çözeceğiz ki Batılılara asla bağımlı olmayacağız. Öyle tedbirler alacağız ki benzer duruma bir daha düşmeyeceğiz”

“ÇABALARIMIZI SÜRDÜRECEĞİZ”

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba ise basın toplantısında, Ukrayna'nın Mariupol kentininin havadan sürekli bombardıman altında olduğunu, görüşmeye insani amaçla geldiğini ifade etti.

Kuleba, "Mariupol kentinden sivillerin çıkışı için yardım rica ediyoruz. Mariupol'e insani yardım temin etmek için insani koridorun oluşturulması gerekiyor. Ne yazık ki Bakan Lavrov buna bir taahhüt vermedi. Yine de yetkililerle bu konuyla ilgili konuşacağını, yazışacağını belirtti. Bu toplantı hem kolaydı hem zordu. Zordu çünkü ben elimden geleni yaptım. Amacım en azından diplomatik bir çözüm bulmaktı. Biz aynı zamanda 24 saatlik ateşkes kısmını da ele aldık. Herhangi bir ilerleme kaydetmedik bu konuda. Öyle gözüküyor ki farklı karar alıcıların devreye girmesi gerekecek. Çabalarımızı sürdürmeye karar verdik. Bu formatta yeniden görüşürüm. Çavuşoğlu'na a ayrıca teşekkür etmek istiyorum. Bu teması kolaylaştırmayı başardı” diye konuştu.

“LAVROV SADECE DİNLEMEYE GELMİŞ”

Lavrov'un Rusya'daki karar vericilerle istişare etmesini ve insani koridorun çalışmasını umut ettiklerini dile getiren Kuleba, şunları kaydetti: "Ben burada bir Dışişleri Bakanı olarak, karar alabilme yetkisinde biri olarak, çözüm bulma amacıyla geldim ama Lavrov sadece dinlemek amacıyla gelmiş. Biz savaşı durduramıyoruz. Bize saldıran ülke ve devlet bunu istemiyorsa savaşı durduramayacağız. Bugün ihtiyaç duyduğumuz tek şey ciddi ve yapıcı bir görüşmedir. Rus tarafı görüşmeye hazır olacağı zaman ben de bu görüşmeye hazır olacağım."

ÇAVUŞOĞLU’NDAN İNSANİ KORİDOR VURGUSU

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ise görüşmede insani koridorların hiçbir engelle karşılaşmadan açık tutulması gerektiğini vurguladıklarını bildirdi.

Çavuşoğlu görüşmenin oldukça sakin bir ortamda gerçekleştiğini ifade ederek, “Tüm zorluklara rağmen medeni bir toplantının gerçekleştiğini söyleyebilirim. Bu süreçte her iki tarafla da yoğun temaslarımız oldu. Cumhurbaşkanımız savaştan sonra iki ülke liderleri ile görüşme gerçekleştirdi. Aynı şekilde ben de mevkidaşlarım ile görüşmeler gerçekleştirdim. İki tarafın da kabulü ile bu toplantıyı gerçekleştirdik. Bu toplantının Antalya Diplomasi Forumu marjında gerçekleştirilmesi ayrıca anlamlı. Biz bugün bu görüşmede savaşın ortasında kalan sivillerin de kurtarılması gerektiğinin altını çizdik” dedi.

“BAKANLAR SEVİYESİNDE İLK GÖRÜŞME OLDU”

Bu sürecin sağlanması için sürdürülebilir bir ateşkesin oluşması gerektiğini söyleyen Çavuşoğlu, “Özellikle insani koridorların hiçbir engelle karşılaşmadan açık tutulması gerektiğini bir kez daha vurguladık. Toplantıda Mariupol'de insani koridor açılması gerektiğini belirttik. Taraflar bunu ilgili taraflara ileteceklerini belirtti. Eşgüdümlü yapılmazsa tahliye edeceğimiz siviller can tehlikesi ile karşı karşıya kalabilir. Sonuçta bu toplantı dışişleri bakanları seviyesinde ilk görüşme oldu. Elbet ilk görüşmede mucize beklenemez. Ancak siyasi seviyede bu toplantı çok önemlidir. Liderler seviyesinde toplantı konusunda da Ukrayna tarafı Zelenskiy'in hazır olduğunu, Lavrov da prensip olarak Putin'in karşı olmadığını belirti. Türkiye olarak diplomasi açısından gayretlerimizi sürdüreceğiz. Davetlerimizi kabul eden ülkelere bize duydukları güven ve katılımları için bir kez daha teşekkür ediyorum” şeklinde konuştu.

“BAZI KARARLAR LİDERLER DÜZEYİNDE ALINMALI”

Çavuşoğlu savaşın hala devam ettiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

“Bu görüşme kolay bir ortamda gerçekleşmedi. Savaş devam ediyor. İlk defa bakanlar düzeyinde bir toplantı gerçekleştirildi. Kimse bu görüşmeden mucize beklenmesin. Çünkü bazı kararların liderler düzeyinde alınması gerekiyor. İstenirse biz her türlü bu tarz görüşmelere yardımcı olmaya hazırız.

Çavuşoğlu sözlerine Ukrayna tarafının Türkiye'den garantör olma talebini yinelediğini belirterek son verdi.