Antalya’nın Belek Turizm Merkezi’ndeki bir otelde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İstişare Toplantısı kapsamında 'Yeşil Kalkınma Yolunda Türkiye' temasıyla düzenlenen toplantının sonuç bildirgesini açıklandı. Konuşmasına Covid-19 testi pozitif çıkan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan’a acil şifalar dileyerek başlayan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 11 maddeden oluşan Yeşil Kalkınma Yolunda Türkiye Sonuç Bildirgesi’ni paylaştı.

“81 İLE İKLİM UYARI SİSTEMLERİ”

Bakan Kurum, iklim değişikliği ile mücadelede sera gazı azaltımı, uyum faaliyetleri, yasal düzenleme ve afet önleme çalışmalarına öncelik vereceklerini aktararak, “Son yıllarda ülkemizi sel, fırtına, taşkın ve yangınlarla derinden etkileyen iklim değişikliğiyle mücadelemize hizmet edecek, ülkemizin en çok ihtiyaç duyduğu çalışmalardan biri olan İklim Kanunu’na altlık oluşturacak hazırlıklarımızı 6 ay içerisinde tamamlayacağız. 2053 vizyonuyla birlikte tüm sektörleri ilgilendiren bir çalışma yapacağız. Artık bu zorunluluk. Yine aynı hedeflerle; ülkemizin, daha temiz bir dünya için teminat olarak gösterdiği eylemleri içeren 2030 ulusal katkı beyanımızı da bu yıl bitmeden güncelleyeceğiz. İklim kriziyle etkin mücadele için geliştireceğimiz Türkiye Ulusal İklim Portalı’yla; 81 şehrimizin tamamında, tüm doğal alanlar ve şehir merkezlerinde iklim uyarı sistemleri kuracağız. Bu sistemle olası afet alanlarına yakın yerlerde yaşayan vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini sağlayacağız” dedi.

İKLİM DOSTU PROJELERE 37 MİLYAR LİRA KAYNAK

İklim değişikliği mücadele kapsamında şehirlerin yeşil finansman imkanlarını attıracaklarını belirten Bakan Kurum, “İller Bankasıyla belediyelerimizin iklim dostu projelerine bu yıl 37 milyar lira kaynak aktaracağız. Emlak Katılım Bankası’yla vereceğimiz güçlü bir maddi destekle çevre dostu konut ve araçların yaygınlaşmasını sağlamak için vatandaşlarımızı teşvik edeceğiz. Belediyelerimize, çevreyi kirletmeyen, egzoz gazı üretmeyen, vatandaşımızın sağlığına zarar vermeyen elektrikli ve hibrit motorlu araçları hibe edeceğiz, yine bu noktada yerel yönetimlerimize finansman desteği vereceğiz. Hava Emisyon Yönetim Portalı kapsamında 8 bin sanayi tesisinin 20 bin bacasını kayıt altına aldık, izliyoruz. Bu sistemle; kirletenden elde edilen gelirleri, temiz üretim teknolojilerini kullanan sanayi tesislerine teşvik olarak vereceğiz. Tarımda ve enerjide yeşil kalkınma adına; yeşil alan üreten, sürdürülebilir tarım yapan vatandaşlarımızı ve temiz enerji yatırımı planlayan yatırımcılarımızı 50 milyon m hazine taşınmazıyla destekleyeceğiz. Ülkemize ait kaynaklarımızın doğru ve verimli kullanımını sağlamak için; yeşil yatırıma hazır arazi üretimi yapacak olan Yenilenebilir Enerji Yatırım Portalımızı bu yıl içerisinde tamamlayacağız” diye konuştu.

“200 BİN İSTİHDAM RAKAMINA ULAŞACAĞIZ”

Dönüşümü ve tasarrufu esas alan döngüsel ekonomi modeline geçeceklerini aktaran Bakan Kurum, şöyle konuştu:

“Döngüsel ekonomi ulusal eylem planını 2022 yılında tamamlayacağız. Tekstilden plastiğe, inşaattan imalat sanayisine kadar onlarca farklı sektörde analizlerimizi tamamlayacak, döngüsel ekonomi eylemlerimizi titizlikle gerçekleştireceğiz. Döngüsel Ekonomi Modelinin olmazsa olmazı; Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi’nin himayelerinde başlatılan Sıfır Atık Hareketidir. Sıfır atık uygulamalarının tüm sektörlerde yaygınlaşması için, gerekli destekleri vermeye devam edeceğiz. Böylelikle Sıfır Atık kapsamında yüzde 22,4’e ulaştırdığımız geri kazanım oranımızı 2022’de yüzde 30’a, 2023’te yüzde ise 35’e çıkaracağız. 2035 yılı için hedeflediğimiz yüzde 60 geri kazanım oranıyla, ekonomimize 90 milyar lira katkı sağlayacak, 200 bin kardeşimize de yeni istihdam alanı oluşturmuş olacağız.”

“YILLIK ENERJİ TÜKETİMİNİN YÜZDE 10’U TASARRUF”

Bu yıl Kızılcahamam’da pilot çalışması başlatılan Depozito Yönetim Sistemini 81 il 972 ilçede yaygınlaştıracaklarını dile getiren Kurum, “Vatandaşımızın sisteme tam desteğini aldığımızda; ülkemizde İstanbul’un yıllık enerji tüketiminin yüzde 10’u kadar (40 milyar kwh- 441 milyon kWh) enerji tasarrufu, Türkiye’nin günlük petrol tüketiminin iki katı petrolden tasarruf edeceğiz. (650 bin varil, 1,25 milyon varil) Yine bu eylem planı kapsamında; Tek Kullanımlık Plastiklerin kullanımını azaltacağız. Plastik atıkların geri dönüştürülmesi için geliştirdiğimiz yeni eylemleri kararlılıkla hayata geçireceğiz” ifadelerini kullandı.

“ÇEVRE DOSTU SANAYİLERİMİZİN REKABET GÜCÜ”

Çevre etiketi sistemini yaygınlaştıracak, çevre dostu ürün ve hizmet sektörlerinde rekabet gücünü arttıracaklarına vurgu yapan Bakan Kurum, “Şu anda; seramik, tekstil, temizlik kağıdı, bulaşık deterjanı, turistik konaklama tesisleri, kozmetik ve cam gibi 7 ürün ve hizmet kolunda yürüttüğümüz Çevre Etiketi Sistemini, 2023 yılında en az 12 sektöre çıkaracak ve çevre dostu sanayilerimizin rekabet gücünü arttıracağız” diye konuştu.

“150 BİN SOSYAL KONUTUMUZU TAMAMLAYACAĞIZ”

İklim dostu yeşil binaların yapımı öncelik vereceklerini ve bu konuda teşvik de olacağını kaydeden Bakan Kurum, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Bakanlığımızın ve özel sektörün tüm inşa çalışmalarında üretilecek yapılar; çevreye saygılı, doğa dostu teknolojilerle donatılacak. Kentsel dönüşüm, kentsel yenileme ve sosyal konut projelerinde tüm ev ve işyerleri sıfır atık uyumlu, enerji ve su verimli yapılar olacak. TOKİ Başkanlığımızla yeşil çatı uygulamaları, akıllı atık ve su sistemleri, güneş enerjisi panelleriyle; iklim dostu, sıfır atık uyumlu ve yatay mimariyi esas alan çevre dostu toplam 150 bin sosyal konutumuzu tamamlayacağız. Yine önümüzdeki iki yıl içerisinde 600 bin konutun dönüşümünü iklim dostu uygulamalarla gerçekleştireceğiz."

ENERJİ İTHALATI YILLIK 5 MİLYAR LİRA AZALACAK

Bakan Kurum, ‘Neredeyse Sıfır Enerjili Bina’ konseptine aşamalı olarak geçeceklerini de duyurarak, “Enerji tüketiminin yüzde 30’undan evlerimiz sorumludur. Enerji verimliliği normal binalara göre çok yüksek olan ve yenilenebilir enerji kullanan; şehircilik literatüründeki adıyla “Neredeyse Sıfır Enerjili Bina” konseptine aşamalı olarak geçeceğiz. Bu amaçla; Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği’nde yeni bir düzenlemeye gideceğiz. Buna göre 2023 yılından itibaren; yeni yapılacak olan 5 bin metrekare’den büyük binalarda; halen en az “C” olması gereken asgari Enerji Performansı’nı “B” ye yükselteceğiz. En az yüzde 5 oranında yenilenebilir enerji kullanımı zorunlu hale gelecek. Bu zorunluluğu, 2025 yılından itibaren 2 bin metrekare üzeri binalara da yaygınlaştıracak, bu binalarda da yenilenebilir enerji kullanım oranını yüzde 10’a çıkaracağız. Böylece ilk etapta yeni yapılacak binaların enerji performansında yaklaşık yüzde 25 iyileştirme sağlayacağız. Projemiz hayata geçtiğinde; ülkemiz enerji ithalatını yıllık 5 milyar lira azaltmış olacak” ifadelerini kaydetti.

“KAMUDA ENERJİ TÜKETİMİNDE YÜZDE 70 AZALMAYI”

Türkiye Kamu Binalarında Enerji Verimliliği Projesi kapsamında okul, hastane, idari bina, üniversite kampüslerinden oluşan kamu binalarında enerji verimliliği projelerini de hayata geçireceklerini belirten Kurum, 2025 yılı sonunda bu projeyle, 700 kamu binasında minimum yüzde 20 enerji verimliliği, enerji tüketimlerinde de en az yüzde 70 azalmayı başaracaklarını söyledi.

“SUDAN YAKLAŞIK YÜZDE 25 TASARRUF”

Suyun tasarruflu tüketiminde de sıhhi tesisat projelerinde lavabo, musluk debilerini sınırlandıracaklarını ifade eden Bakan Kurum, "Eskiler 'damlaya damlaya göl olur' diyordu. Şimdilerde ise bizler maalesef 'damlaya damlaya yok olur' aşamasına gelmiş bulunuyoruz. Bu sebeple; binalarımızda kullandığımız suyun daha tasarruflu tüketilmesi amacıyla; sıhhi tesisat projelerinde lavabo musluk debilerini sınırlandıracağız. Böylece lavabolarda kullanılacak sudan yaklaşık yüzde 25 tasarruf elde edeceğiz. Yine peyzaj projelerinde suyumuzdan tasarruf etmek için; damla sulama gibi yöntemlerin kullanılmasını, az su isteyen bitkilerin seçilmesini zorunlu hale getireceğiz” dedi.

“ISITMA GİDERLERİNİ YÜZDE 30 ORANINDA DÜŞÜRECEĞİZ”

Bakan Kurum, döngüsel ekonomi kapsamında sanayi tesislerinden çıkan atık ısıyı geri kazanarak ev ve işyerlerinde ısıtma kaynağı olarak yeniden kullanılacağının da altını çizerek, “Bu yeni uygulamamızla, vatandaşlarımızın ısıtma giderlerini yüzde 30 oranında düşüreceğiz. Ülkemizdeki tüm termik santrallerin atık ısı potansiyelini hesapladığımızda, 4 milyon konutu ısıtabilecek atık ısıyla karşılaşıyoruz. Bugün, Manisa Soma Termik Santrali, 5 kilometre uzaklıktaki 10 bin konutu bu yöntemle ısıtmaktadır. Biz termik santrallerdeki atık ısı potansiyelinin tamamını kullanarak, yaklaşık 16 milyon vatandaşımızın ısıtma giderlerini yüzde 30 daha aşağı çekeceğiz. 6 ay içerisinde, Isıtmada Yeşil Dönüşüm Strateji Belgemizi yayınlayacak, atık ısının yeniden kullanımına özel olarak planladığımız ve enerji tasarrufu sağlayacak yatırımlarımızı milletimizle paylaşacağız” şeklinde konuştu.

“HAVA KİRLİLİĞİNİ AZALTACAĞIZ”

İklim Dostu Karbon Nötr Şehir Projesi’ni hayata geçirecek, hava kirliliğini azaltmayı hedeflediklerini kaydeden Bakan Kurum, Ülkemizin belirli noktalarında düşük emisyon bölgeleri oluşturacağız. Bu hedeflerin tamamını, sistemli bir şekilde gerçekleştirmek için İklim Dostu Karbon Nötr Şehirler Projesi’ni başlatacağız. 1 yıl içerisinde 81 ilimiz için mevcut karbon salınım ve tutulum envanterini ortaya koyacağız. Her bir şehrimizde; insanımızın sağlığını etkileyen zararlı gazların miktarlarını ve yayılım alanlarını hesaplayacağız. Üretilen bu zararlı maddeleri emecek yutak alanlarımızı artıracak, fosil yakıt tüketen araç kullanımını azaltacak, mikromobiliteyi, bisiklet ve skuter kullanımını ve benzer çevreci yatırımlarımızı arttıracağız” dedi.

ARAÇLARIN GİRİŞLERİNE KONTROLLÜ İZİN

Şehirlerde 'Düşük Emisyon Bölgeleri’ oluşturacaklarını belirterek sözlerini sürdüren Bakan Kurum, “Ülkemizin farklı noktalarında belirleyeceğimiz bu bölgelerde, sıfır emisyonlu araçlar olan hibrit, elektrikli otomobiller ve TOGG dışında; hava kirliliğine sebep olan araçların girişine kontrollü bir şekilde izin vereceğiz. İnsanımızın sağlığını tehdit eden hava kirliliğiyle mücadelemizde yeni bir sayfa daha açmış olacağız” dedi.

NEFES YAZILIMI DEVREYE ALINIYOR

Yerli ve milli NEFES Yazılımı’nı devreye alacaklarını duyuran Bakan Kurum, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“81 şehrimizin dijital ikizleri üzerinden hava kalitesi değerlerini tespit edeceğiz. Bu yazılımımızla; 84 milyon vatandaşımız, sabah evden çıkmadan şehrinde kullanacağı güzergâhtaki hava kirlilik durumunu anlık olarak görebilecek ve bir güzergâh tercihi yapma imkanına kavuşacak. Afetlere karşı en etkin yöntem olmasının yanında hava kirliliğiyle mücadelede de çok önemli görevler üstlenen korunan alanlarımızı ve şehir içi yeşil alanlarımızı arttıracağız. 2018 yılında ülkemizin yüzölçümünün yüzde 9’u seviyesinde olan korunan alan büyüklüğümüzü yüzde 11,91’e ulaştırdık. Bu büyüklüğü kademeli olarak 2023 yılında OECD ortalaması olan yüzde 17’ye yükselteceğiz. Millet bahçeleriyle ortaya koyduğumuz 81 milyon metrekare yeşil alan hedefimizi; Cumhuriyetimizin 100. yılında tamamlayacağız. Sağlıklı yaşamın olmazsa olmazı haline gelen bisiklet kullanımını arttıracağız. 2023 yılına kadar ülkemizin her noktasına ulaşacak toplam 3 bin kilometre bisiklet yolu, 3 bin kilometre yeşil yürüyüş yolu, 60 kilometre çevre dostu sokak ve 60 bin metrekare gürültü bariyerinin yapımını tamamlayacağız.”

“ATIK GRUPLARI ONLİNE OLARAK İZLENECEK”

Türkiye’deki tüm kirlilikle mücadele eylemlerinin tek merkezden yönetileceğini belirten Kurum, “360 noktadan havamızı, 423 noktadan denizlerimizi, akarsularımızı anlık olarak izliyoruz. Aykırı bir durumda hemen ekiplerimizle müdahale ediyoruz. Bundan böyle, tüm kirletici kaynaklarla; hava, deniz, su ve toprak gibi tüm alıcı ortamların verilerini Sürekli İzleme Merkezinde toplayacağız, tüm mücadele süreçlerini buradan yöneteceğiz. Yine sahadaki en etkin uygulamamız olan Mobil Atık Takip Sistemlerimizle tüm atık gruplarını hem yerinde hem de online olarak izleyeceğiz. Atık izleme sistemi sayesinde, tüm atıkların çevre ve insan sağlığına risk oluşturmayacak şekilde işlenmesi, böylece atıkların ekonomiye kazandırılmasını da temin edeceğiz" diye konuştu.

“BU YIL GENÇ İSTİHDAM HEDEFİ 50 BİN”

Yeşil kalkınma hedefine dair tüm projelerde gençlere öncelik vereceklerini ve tüm sektörlerde yeşil istihdamı arttıracaklarını da müjdeleyen Bakan Kurum, “2021 yılında bakanlığımızın ve belediyelerimizin teknik şartnamelerinde yaptığımız değişiklikle genç istihdam seferberliğimizi başlattık. 25 bin gencimiz bu proje kapsamında göreve başladı. Bu yıl ise istihdam hedefimizi, 50 bine yükseltmiş durumdayız. Yeşil Kalkınmanın lider ülkesi Türkiye hedefimiz doğrultusunda tüm sektörlerde yeni yüzbinlerce istihdam sağlayacağız. Gençlerimize yönelik olarak; 209 üniversitemizden 20 bin iklim elçisi belirleyecek ve iklim değişikliğiyle mücadelemizi öğrencilerimizle birlikte gerçekleştireceğiz" ifadelerini kullandı.

DOĞAL AFETLERDE ARAZİ YÖNETİM MODELİ

Doğal afetlerle mücadele için sürdürülebilir arazi yönetim modeline geçeceklerini de duyuran Bakan Kurum, obrukların en çok görüldüğü Konya-Karaman bölgesinde uygulaması başlatılan Sürdürülebilir Arazi Yönetimi (SAY) Projesi kapsamında; toprak altı ve damla sulama sistemlerini ülkenin tamamında uygulanacağı bilgisini verdi. Sel ve taşkınlarla en etkin mücadelenin, yukarı havzalarda yapılacak sel ve erozyon kontrolü olduğuna dikkati çeken Kurum, “Selin şehre ulaşmasını engellemek, can ve mal kaybını engellemek için; sellerin başladığı havzalarda, 17 sel kontrol projesi hazırlamış durumdayız. Yine 6 ayrı sel projemizi de vatandaşlarımızı kaybettiğimiz Kastamonu Bozkurt ilçesini korumak için tamamladık. Bu çalışmamızı da ülkemizin sel, taşkın ve heyelan riski taşıyan tüm havzalarımızda uygulayacağız. Yine bu hedefle; 6 bölgede başlatılan ağaçlandırma ve erozyon kontrol projesini, ülkemizin erozyon riski altındaki tüm bölgelerinde yaygınlaştıracağız” dedi.

“ÇEVRE İKLİM VE YEŞİL KALKINMA EĞİTİMİ VERECEĞİZ”

Son olarak Yeşil Kalkınma Devrimi’nin vatandaşlara ve gelecek nesillere anlatılması açısından eğitim, farkındalık ve kapasite geliştirmeyi yaygınlaştıracaklarını da belirten Bakan Kurum, “Cumhuriyet'imizin 100. yılına giderken, bakanlıklarımızla, üniversitelerimizle, belediyelerimizle, sivil toplumla 10 milyon vatandaşımıza çevre, iklim ve yeşil kalkınma eğitimi vereceğiz. Bunların yanında; özellikle gençlere ve çocuklarımıza yönelik iklim dostu projelerimizle, kitap, dergi, film, sıfır atık ve iklim müzesi, dijital çevre ve çocuk akademisi, mobil uygulama, sosyal medya çalışmaları ve etkinliklerle 84 milyon vatandaşımızın Yeşil Kalkınma’yı tanımasını ve katkı sunmasını sağlayacağız” diye konuştu.

“SONUÇ BİLDİRGESİNİN BÜYÜK KATKILAR SUNACAĞINA İNANIYORUM”

Bakan Kurum, kısa ve uzun vadede planlamasını yaptıkları toplantıda oluşan 11 madde ile yeşil kalkınma hamlesini yol haritası olarak belirlediklerinin altını çizerek, “Ülkemizin imkânlarını ve ihtiyaçlarını bilen, planlı, sistemli bir bakış açısıyla hazırlanan sonuç bildirgemizin; Türkiye’nin büyümesine, doğamızın korunmasına, yavrularımızın geleceğine, ortak evimiz dünyanın yarınlarına büyük katkılar sunacağına yürekten inanıyorum” dedi.

İHA