ANONİM ŞİRKETLERİN SOSYAL GÜVENLİKLERİ

Birden fazla şirketten oluşan gruplarda, şirket ortakları ve üst düzey yöneticilerin sosyal güvenlik işlemlerinde bazı hususlara dikkat etmek gerekir. Bu konuda göz önünde bulundurulması gereken kuralları belirtmek gerekir ise;

•             2008/Ekim ayı itibariyle, bir kimse kendisine ait veya ortağı olduğu işyerinden 4/a'lı (SSK) bildirilememektedir. Örneğin bir limited şirketin ortağı, aynı şirketten 4/a'lı olarak bildirilemeyecektir (5510/Md.53). Fakat grup şirketlerinde, bir şirkette ortak olan kişi, ortak olmadığı bir diğer şirkette 4/a sigortalısı olabilecektir.

•             2008/Ekim'den önce sahibi veya ortağı olduğu şirkette 4/a (SSK) sigortası başlamış olan kişiler, bu kapsamda sigortalı olmaya devam edebileceklerdir. Fakat bunlar ara vermeleri halinde, tekrar aynı şirketten 4/a'lı olamayacaklardır.

•             Bir kimse bir şirketten 4/a'lı bildirilirken, başka bir şirkette ortak olması halinde 4/b'li olmayacak, SGK'da geçerli olan sigortalılık 4/a olacaktır. Yani sigortalılık statülerinin çakışması halinde, 4/a geçerli sayılacaktır. Bu durumda SGK'ya herhangi bir dilekçe vermeye gerek kalmamakta, SGK sistemi otomatik olarak 4/a'yı aktif, 4/b'yi pasif hale getirmektedir.

•             2000 yılından önce sigorta (4/a, 4/b, 4/c) başlangıcı ve hizmeti olan ortak veya üst düzey yöneticiler için, 4/a emeklilik statüsü daha avantajlıdır. Hem emekli aylığı daha yüksek bağlanmakta hem de bazı durumlarda on yıla varan erken emeklilik söz konusu olmaktadır. Fakat bu durumda avantaj ve dezavantaj değerlendirmesi kişi bazında sigorta bilgileri dikkate alınarak yapılmalıdır.

•             2000 yılından sonra çalışma hayatına giren ve sosyal güvenlik sistemine kaydolan kişiler için 4/a veya 4/b statüleri arasında önemli bir fark bulunmamakta, sadece 4/a'dan 7000 - 7200 günle, 4/b'den 9000 günle emekli olmaktadırlar. Emeklilik yaşı her iki statü için kadınlarda 58, erkeklerde 60'tır.

•             Üst düzey yöneticilerin birden fazla şirkette 4/a (SSK) bildirimi varsa, bu bildirimler prim tavanına kadar birleştirilmekte ve kişinin emekli aylığına esas kazancını yükseltmektedir. Bu durumda üst düzey yönetici için maksimum emekli aylığı sağlayacak kombinasyon için kişi bazında değerlendirme yapılması gerekir.

•             Birden fazla şirkette 4/a bildirimi yapılan üst düzey yönetici, varsa tavanı aşan SGK matrahının işçi primlerini geri alabilir. İşçi payının (%15) i talep etmesi halinde, takip eden ayda SGK tarafından sigortalıya iade edilecektir.

 

•             Emekli olduktan sonra şirketlerde 4/a kapsamında çalışmaya devam eden yöneticiler için işveren şirket tarafından sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödenmesi gerekmektedir. Bu şekilde birden fazla şirkette 4/a'lı çalışma halinde, her şirket kendi bordrosunda SGDP ödeyecektir.

•             Emeklilik sonrasında şirket ortağı veya anonim şirket ortak ve yönetim kurulu üyeliği devam eden kişilerden, SGDP kesintisi kaldırıldığından, bu kişilerin emekli aylığından herhangi bir kesinti yapılmadığı gibi şirket tarafından da SGDP ödemesi yapılmayacaktır.