Son zamanlarda insanlar üniversite okunması konusunda görüş ayrılıkları yaşıyor. Tartışmaya açık bir konu. Normal düzen ve sağlıklı şartlar altında tabi ki eğitim öğretime yönelmek; kişisel gelişim ve kariyer gelişimi için üniversite okumak, medeniyete giden kapının anahtarıdır. Ancak ülkemiz ekonomisi ortada. Okumak oldukça masraflı ve mezun olduktan sonra kendi alanında iş bulmak da bir hayli zor.
Amerikalı psikolog Maslow’un insanın temel ihtiyaçlar hiyerarşisini hatırlayalım; 1- Fizyolojik İhtiyaçlar: Hayatta kalmak için gerekli olan temel ihtiyaçlar. Örneğin; yiyecek, su, uyku, hava, barınma. 2- Güvenlik İhtiyaçları: Fiziksel ve duygusal güvenlik ile ilgili ihtiyaçlar. 3- Sevgi ve Aidiyet İhtiyaçları. 4- Saygı İhtiyaçları. 5- Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı: Kişinin potansiyelini tam anlamıyla gerçekleştirme, kişisel gelişim, yaratıcılık ve kendini ifade etme ihtiyaçları.
***
Bu teoriye göre, insanlar öncelikle temel fizyolojik ihtiyaçlarını karşılamaya çalışır ve ardından daha yüksek düzeydeki ihtiyaçlara geçerler. Bu listeye göre üniversite okumak 5. maddeye denk geliyor oysaki önce sürdürülebilir 1. ve 2. maddedeki ihtiyaçların temin edilmesi şart. Herkesin ekonomik imkanları okumaya uygun değil ve okumak lüks kategorisine girmeye hazır. Bunlara sahip olmayanlar için üniversite okumak gerçekten de bir tatile gitmek kadar lükstür.
***
Bu nedenle mesleki okulların, meslek kurslarının aktif bir şekilde artışa geçmesi ve gençlerin mesleğe yönelik eğitim almaları sağlanmalıdır. Yani önce iş, önce meslek, sonra da okuyabilir. Şart değil 18’inde üniversite okumak. Bir pasta ustasının bir hakimden fazla maaş aldığı, kepçe operatörünün doktordan, marangozun mühendisten, fazla kazandığı bir dönem bu dönem. Herkes masa başı iş peşinde ama artık bu devir, yetenek ve beceri gerektiren meslekleri icra edenlerin devri.
***
Zanaatkarlara ve ara elemanlara daha çok ihtiyaç duyuluyor çünkü artık birçok işi yapay zeka saniyeler içinde hallediyor zaten. Sanırım velilerin öncelikle çocuklarının üniversite okuma kompleksini aşması gerekiyor. Hala “çocuğum okusun doktor olsun” kafasındalar.
***
Çocuk, çok başarılıdır, akademik kariyer hedefi vardır, tabi ki okumalı öyle öğrenciler. Ama kimi ticarete atılmak bir an önce ekmeğini kazanmak istiyor zeka renkleri farklı herkesin. Okumak sabır ve istek işidir, daha zeki olduğunun göstergesi değildir. Artık 1 net ile üniversite kazanılıyor, maksat diploma ise. Potansiyeli olanı el birliğiyle okutalım ama yoksa ittire ittire bir ton masrafla okutmak verimli bir sonuç doğurmaz. Ülkemize onlarca yıl yetecek kadar işsiz üniversite mezunu genç var zaten. Okumayana üstten bakmayı bırakmalı ve işverenlerin gereksiz departmanlar için bile lisans diploması kriteri yerine yetkinliğe bakması gerektiğini düşünüyorum. (devam edecek)
